Meerdere besturingssystemen op de PC

Deze pagina's geven informatie over het gebruik van meerdere besturingssystemen op dezelfde PC. Veel personal computer (PC) gebruikers weten niet beter dan dat hun computer of laptop alleen maar Windows draait. Want ze hadden de merkcomputer met een goedkope Windows OEM licentie aan het gekocht:

Andere digitale analfabeten veronderstellen dat Linux, QNX of BEOS Windows programma's zijn. Anderen vrezen dat ze met Linux, BEOS of OS/2, het vertrouwde Windows platform moeten verlaten. Maar niets is minder waar. U kunt meerdere besturingssystemen naast elkaar gebruiken (booten). De besturingssystemen kunnen elkaars databestanden delen. Migreren hoeft niet als u Windows naast Linux, OS/2, BEOS en DOS installeeert. U maakt dan zelf uit welk besturingssysteem u wenst te gebruiken. Met een bootmanager bepaalt u welk besturingssysteem opstart.

U moet natuurlijk wel iets weten over partities en partitioneren en bestandssystemen. Net zo goed als een wereldreiziger moet weet hebben van de landen op de kaart. Dat kunt als een lastig technisch probleem zien, maar ook als een leerzame uitdaging.

U kunt tegenwoordig zelfs meerdere besturingssystemen in combinatie met elkaar opstarten. En ook dat is geen nieuwe techniek. Mijn eerste PC besturingssysteem OS/2 Warp 3 kon MS DOS, 16 bits Windows en 16 en 32 bits versies van OS/2 op een 32 bits OS/2 desktop perfect integreren. Dat gold toen ook Microsofts New Technology, dat grotendeels gebaseerd was op IBM's OS/2 techniek. Pas met Windows 2000 en XP kwam die techniek voor consumenten beschikbaar.

Maar de gehaaide onderaannemer van de IBM, Microsoft, wilde onder haar eigen naam ook 32 bits gaan. Helaas ging dat wel wel ten koste van uw internet veiligheid en andere persoonlijke belangen. Want iedere Original equipment manufacturer mocht meedoen. Het ging die computerfabrikanten erom dat de aan u verkochte computer tijdelijk goed werkte met het nieuwste Windows besturingssysteem. Ze beloofden Microsoft dat ze zelf de software ondersteuning zouden regelen. Omdat iedere PC fabrikant massaal op Windows wedde, drukte dat de prijs voor Windows software enorm. Maar dat u daarna weer naar naar de fabrikant terug moest voor vanwege de vele gebreken in de door virussen geplaagde Microsoft software was niet bekend.

Kortom, Microsoft verkocht aan haar OEM fabrikanten de voorlopig werkende Windows software, maar met geen enkele garantie voor de toekomst. De OEM leveranciers werden verantwoordelijk gesteld voor de resultaten van Windows in dat aan hen opgedwongen machtsspel. Maar die strategie drukte wel de prijs. Ondertussen was IBM gedwongen om de voor de hardware benodigde OS/2 stuurbestanden zelf te ontwikkelen. Want als OEM computerleveranciers iets werkend konden draaien onder Windows, dan had een investering in een ander besturingssysteem voor hen geen zin.

Tegenwoordig bestaan er meerdere PC emulatoren (VMware, Virtual PC, VmWare, Bochs), waarmee u vanaf een virtuele harde schijf een ander besturingssysteem kunt laten opstarten. Emuleren werkt minder snel dan het rechtstreeks booten van een besturingssysteem onder de fysieke hardware, maar het is wel zo veilig omdat het nieuwe besturingssysteem net als een programma in een afsluitbaar venster verschijnt. U zit dan niet aan een voor u onbekend besturingssysteem vast. U kunt ermee experimenteren, maar het ook weer verwijderen als dat u schikt.

Op moderne Intel en AMD processors met meerdere kernen, zult u maar weinig merken van het snelheidsverlies door de virtualisatie. Als u oorspronkelijke 8 of 16 bits software gebruikt op een modern 64 bits systeem, dan zult u versteld zijn van hun snelheid. Mathematische berekeningen die twintig jaar terug uren of dagen duurden worden met de juiste virtualisatie in tien minuten afgewerkt. De reden is dat moderne programma's veel meer bronnen gebruiken om hetzelfde te doen.

Aanvankelijk is deze Nederlandstalige webstek opgezet ter ondersteuning van OS/2 (thuis)gebruikers. OS/2 wordt standaard geleverd met een boot manager. De meeste OS/2 thuisgebruikers draaien afwisselend OS/2 en Windows op hun PC. Maar in de huidige opzet kan iedere multibooter er zijn voordeel mee doen. Dit geldt met name voor de hoofdstukken over het partitioneren van de vaste schijf en het benaderen van "vreemde" bestandssystemen.

In 1999 kwam Linux volop in beeld. Ik werd als "Eenoog in het land der blinden" gevraagd om het NLLinux Forum van CompuServe Benelux op te zetten. In het kader hiervan probeerde ik een soort Linux ABC op te zetten. Zoiets als: Wat zou iedere Linux gebruiker minimaal moeten weten.

Het ging om de basale computerkennis die de meeste computeraars niet hebben, omdat ze teveel afgeleid worden door de schone schijn van de desktop metaforen op een sprankelende GUI. Maar met een alleen via bitmap-plaatjes en Wizards imponerend besturingssysteem kunt u nog niet autonoom werken. Vandaar dat ik veel steeds veel aandacht besteed aan de elementaire zaken onder de motorkap zoals hardware, bestanden, protocollen, gebruikersprogramma's en toegangsrechten.

Linux is een echt Netwerk Operating Systeem (NOS). Linux wordt zowel als server en als client van andere besturingssystemen in het thuisnetwerk ingezet. De server draait op een afgedankte PC en serveerde de multiboot PC onder Windows, Linux, BEOS en OS/2. Zie: Een netwerk aan huis.

Sommige secties zien er nog zeer fragmentarisch uit. Dit komt omdat het "Release Early, Release Often" concept van Open Source mij wel aanspreekt. Ik wil niet wachten met publiceren totdat u en ik alles al weten. Oftewel: Beter iets dan niets. Je moet steeds ergens beginnen.En voor mij zijn dat uiteindelijk de gevonden feiten.

Dat onderzoek alles, maar behoudt het goede principe ziet u ook terug in andere secties van Mystiek in de getallen:

De OS/2 sectie (OS/2 als alternatief) werd tot 2010 bijgewerkt. Recent met bijdragen over XFree86/OS2, eComStation, Firewalls en nog steeds veel aandacht voor OS/2 op het netwerk. Geen ander OS kan de flexibiliteit van een object georiënteerde (netwerk)omgeving bieden. BEOS schiet op het netwerk tekort. De op NT gebaseerde Windows 2000 en XP werken teveel op de Microsoft manier. Vandaar mijn voorkeur voor OS/2 en Linux.

Maar onder 64 bits Virtual Box kreeg ik in de tijd om Windows 2000 meer te waarderen, omdat het de enige stabiele 32 bits Windows versie is die ook draait zonder activatie vanuit het internet. Een ooit door mij aangeschaft en nog steeds uniek 16 bits Windows programma als Lotus Improv (1993) kan ik nog steeds onder OS/2 of Windows 2000 gebruiken, zonder al de door mij ingevoerde data en formules te hoeven converteren. Die besturingssystemen lopen nog steeds onder de PC emulator Virtual Box. En die in andere tijden geprogrammeerde programma's werken supersnel. Zie:

Behoefte om typische Microsoft gebruikers van HOWTO's te voorzien heb ik nog niet. Dat laat ik liever over aan Microsoft en haar adepten. Wel zal ik in de OS/2 en Linux secties aandacht blijven besteden aan de samenwerking van OS/2 en Linux met de Windows cliënts die ik bezit. Dit omdat Microsoft de opties om Windows met niet-Microsoft systemen te verbinden het liefst voor u verborgen houdt.

In 2007 schreef ik Windows XP voor bezorgde ouders. Over Windows XP schrijven is niet zo uitdagend. Omdat iedereen dat al doet. Alles lijkt al te zijn gezegd. Maar dat bleek toch niet het geval te zijn. Want doorgaans schrijven alleen exclusieve Windows gebruikers handleidingen over Windows. En vanuit dat benepen perspectief vallen veel voor een OS/2 of Linux gebruiker vanzelfsprekende zaken, de doorsnee Windows gebruiker helemaal niet op. Bijvoorbeeld dat u met het opstarten van uw internet bladerprogramma meteen al een ongevraagde deal aangaat met Microsofts commerciële belangen.

Een Windows gebruiker weet precies hoe het Windows evangelie in elkaar steekt: Als u daarop klikt, gebeurt dit of dat. En als dat niet gebeurt bent u toe aan een schone Windows installatie, zeg maar een strenge zuivering, waarna alles weer naar behoren werkt. Of anders gebruikt u een cookie blocker. Dergelijke wereldse feiten zijn voor een Windows gebruiker vanzelfsprekend. Ze zijn in dat gratis cookie land en die cultuur grootgebracht. En welk blij en gelukkig levend wezen beklaagt zich over zijn moederland?

Omdat steeds meer bedrijven en particulieren het voordeel van StarOffice en OpenOffice.org ontdekken, zal ik de komende tijd de StarOffice tips sectie nog wat uitbreiden. Het accent zal echter liggen op eCS/OS2 aangezien het installeren van OpenOffice onder Windows en Linux een makkie is.

De Linux KDE en Gnome secties vereisen meer aandacht. De KDE desktop is inmiddels (2010) in versie 4. Ik moet nog nagaan of mijn voor KDE 1 geschreven handleidingen nog zin hebben. Hetzelfde geldt voor Gnome desktop. Het heeft echter niet mijn prioriteit aangezien de Linux distributies het tegenwoordig heel goed doen.