(door Sjoerd Visser)
|
Inhoud |
|
|
|
|
|
Tot slot |
Deze pagina's zijn gemaakt om te laten zien hoe u Operating System/2 op uw PC installeren en onderhouden kunt.
Deze site is primair bedoeld voor de (potentiële) OS/2 thuisgebruiker die enig experiment niet schuwt.
Aufklärung ist der Ausgang des Menschen aus seiner selbst verschuldeten Unmündigkeit
(Immanuel Kant)
Maar weinig PC-gebruikers weten iets van Operating System/2. In een wereld waarin het machtige Microsoft markt en media beheerst, verwacht ik niet dat hier nog verandering in komt. Integendeel, het generieke PC besturingssysteem OS/2 dreigt een stille dood te bloeden, hoewel het uitmunt in kracht, stabiliteit en gebruikersvriendelijkheid.
Dat benauwt mij. Niet omdat ik u Windows niet gun - ik gebruik het soms ook - maar ik vind het verontrustend dat de marketingmachine van Microsoft in zo hoge mate bepaalt hoe u en ik onze PC moeten gebruiken. Voor velen is hun Windows OEM al een voldongen feit.
Velen weten niet beter dan dat iedere PC onder een Microsoft besturingssysteem draait. En ze verbazen zich als iemand niet Outlook of MS Word gebruikt. Van de ruimere begrippen email-programma of tekstverwerker hebben ze nog vaak nog niet eens gehoord.
Durf te denken. Dat was het motto van de Verlichting. Er wordt al zoveel voor u gedacht. Maar u laat anderen voor u kiezen als u zich alles maar door "de markt" laat voorschotelen. Op een monopolistische IT aanbodmarkt wordt u ronduit gemanipuleerd.
Maar onze maatschappij wordt steeds meer van automatisering afhankelijk. Daarom is het verbazingwekkend dat er zo weinig over alternatieve virusvrije software wordt nagedacht. En met name niet door de beslissers.
Zoals de met hoge uurlonen betaalde IT managers die bepalen hoe hun bedrijf in de toekomst werkt. Ze maken met behulp van Microsofts PowerPoint hun visioenen, maar het zijn qua visie maar kleuters. Want ze realiseren zich niet dat er buiten de paar aan hen bekende besturingssystemen duizenden alternatieven bestaan. Die ze niet serieus uitgeprobeerd hebben. Laat staan dat ze een goed overzicht hebben van de al vele jaren onder Windows draaiende open source software.
Wie bepaalde de keuze van het besturingssysteem op uw PC? U niet. Vrijwel alle gebruikers schaften hun PC aan in winkels die slechts Windows OEM systemen verkochten. En omdat er al bekende Microsoft merken als Word en Windows op de goedkope kloon stonden, werden Windows, Word en Outlook hun keus. Want of het nu om fruit, computers of politici gaat: de eerste indrukken ("priming"), naamsbekendheid en de prijs bepalen het consumentengedrag.
In de zakelijke wereld en bij de overheid gaat het helaas niet veel beter. Ook daar zetten Microsofts OEM systemen de toon. En ook daar blijkt marketing belangrijker dan kwaliteit of sociaal beleid. Opties als het open source Linux worden niet eens overwogen. Hoeveel bedrijfskritische applicaties worden er niet voor veel geld en volstrekt onnodig in een voor virussen kwetsbaar Windows jasje gegoten? Met Visual Basic of aan IE gekoppelde Java programma's?
De academische IT-ers worden helaas "aangestuurd" door leken-managers die Microsofts slogans voor vaktermen aanzien. Veel "managers" zijn er ook nog trots op om digibeet te zijn. Hiermee voorkomen ze kritische vragen. Maar hun hardleerse onnozelheid heeft vergaande consequenties. Zie bijv. het artikel "Gebreken wegmoffelen in een mooie verpakking" in Prof. Martin Healey Monopoliepositie Microsoft staat vooruitgang in de weg in Computable.
Helaas beheerst Microsoft de PC markt niet op basis van de kwaliteiten van haar besturingssysteem of haar gebruikerssoftware, maar op grond van haar monopoliepositie op de OEM markt. Door de bundeling van hard- en software werd Microsoft alleenheerser op de PC markt. De hardwarefabrikanten mochten elkaar beconcurreren, maar de softwaremonopolist Microsoft trok aan het langste eind. Hierdoor verdiende Microsoft de miljarden waarmee ze haar markten kon bewerken. Want ga er maar van uit dat Bill Gates ' Microsoft meer geld besteedt aan publiciteit, marketing, proceskosten en distributie dan aan de ontwikkeling van het Windows besturingssysteem (Voor getallen zie: msft).
Inmiddels bestaat er een vicieuze cirkel waar niemand durft uit te stappen. Dit feit is door de Amerikaanse rechter Thomas Penfield Jackson ondubbelzinnig erkend (Findings of fact). Want niemand kan om Microsofts monopoliepositie heen. Commerciële programma's worden exclusief voor de Windows besturingssystemen ontworpen (Designed for Windows). Maar ook steeds meer PC hardware krijgt slechts Windows stuurbestanden mee. Marktleiders Intel en Microsoft bepalen de PC standaarden. Dat laatste is zorgwekkend, want hiermee binden ze u aan Windows.
Zelfs computertijdschriften gaan al niet meer na of hun als "Beste Koop" aangeprezen hardware ook onder een ander besturingssysteem dan Windows te gebruiken is. Blijkbaar "zien" ze de alternatieven niet meer. Ze richten zich op de gemene deler van de "Führer" adepten. Ze zijn in dienst van de van Microsoft afhankelijke adverteerders en consumenten, die niet beter weten dat OS/2 dood, Microsoft groot en Bill Gates hun enige profeet is. De hegemonie van marktleider Microsoft is vooral een cultureel fenomeen.
Vrijwel alle systemen worden met een Windows OEM licentie afgeleverd. Dat wil de consument, beweren de leveranciers. Maar wat ze hierbij vergeten, is dat de consument in de gegeven situatie (aanbodmarkt) niets te zeggen heeft. In de praktijk blijk het al onmogelijk om het geld van een geweigerde Windows OEM terug te krijgen (Zie: Windows Refund).
Leveranciers die OS/2 of Linux op een PC installeren zijn schaars. Ze riskeren sancties van marktmonopolist Microsoft. Ze moeten vaak wat duurdere randapparatuur in de computers verwerken. Want niet iedere hardwarefabrikant neemt de moeite om stuurbestanden voor meer dan een besturingssysteem te maken. Er is een applicatie barrière, een kennis barrière en zo veel meer.
En toch: Een PC die alleen de glimmer and glamour van Windows kan tonen blijft voor mij een kreupel geval...
OS/2 Warp is een geavanceerd 32 bits besturingssysteem voor de PC. OS/2 Warp heeft nog steeds een prachtige object georiënteerde grafische schil met een elegantie waar geen Microsoft of Linux desktop aan kan tippen. Niet de door u in bruikleen gegeven programma's, maar uw eigen bestanden (objecten) zijn in een object georiënteerde wereld het uitgangspunt. Die kunt u onder OS/2 naar uw hand zetten.
Qua stabiliteit overtreft OS/2 niet alleen Dos en Windows 3.1(1), maar ook Windows 95, 98 en ME. OS/2 zorgt voor een goede afscherming van de hardware resources. OS/2 lijkt daarom soms minder snel, maar pre-emptive multitasking en de multithreading van 32 bits OS/2 applicaties zorgen voor een snel en responsief systeem.
Stabiliteit heeft OS/2 ook met Linux en Windows NT, 2000 en XP gemeen. Maar OS/2 (en het gratis Linux) gebruiken veel minder resources dan het door Microsoft van OS/2 afgekeken "New Technology" systeem. Laat staan de pseudo object georiënteerde Windows 2000 en XP "zaklamp" varianten hiervan.
OS/2 Warp 3 en Linux draaien in de praktijk al goed op een Intel 386 compatibele computer met 8 MB RAM. Linux in tekstmodus, maar OS/2 Warp 3 draait hiermee al meerdere OS/2, DOS en Windows 3x applicaties onder een grafische schil. Voor OS/2 Warp 4 adviseer ik minimaal een 486 met 12 MB Ram. Maar in tekstmodus en onder Presentation Manager (32 bits grafische multitasking) komt u met 8 MB werkgeheugen zelfs op een NetBIOS via TCP/IP of NetBIOS bestandsserver al uit. Het volgens Bill Gates voor de "domme" Intel 286 chip en daarom in slim assembler geschreven OS/2 gaat namelijk veel zuiniger met uw geheugen en processortijd om.
Beide OS/2 Warp versies (3 en 4) komen echter pas echt tot hun recht (voltooide multitasking!) op een 486DX100 met 32 MB Ram of meer. Op een dergelijke configuratie is Windows ME of Microsoft's NT (met wat geluk) nog maar net te installeren. Dat geldt ook voor een X server onder Linux. Voor Windows 2000 is minimaal 64 MB (beter 128 MB) en een Pentium 133 nodig. En Windows XP bevat zoveel balast dat het met minder dan 128 MB RAM niet stabiel werkt.
OS/2 is in tegenstelling Linux niet gratis. Hier staat het gebruiksgemak van OS/2 tegenover. Dit is iets dat OS/2 Warp en Microsoft Windows gemeen hebben. Door haar monopolie weet Microsoft zich zeker van de ondersteuning van vrijwel alle hardware en de meeste applicaties via toeleveranciers. OS/2 biedt daarentegen het gebruikersgemak van de Workplace Shell; nog steeds de meest flexibele grafische interface voor de PC die ik ken. Linux (maar ook OS/2 en Windows) profiteren van een grote open source gemeenschap.
Op het thuisnetwerk zijn OS/2 Warp 4 en eComStation betrouwbare LAN clients die zich met een Windows NT werkstation kunnen meten. De prestaties zijn goed en in hun compatibiliteit verslaan ze Windows NT/2000 cliënten. De laatsten hebben veel 32 bits Windows features (maar dat is voor MS geen kunst), maar DOS of 16 bits Window emuleren ze net zo beroerd als OS/2 onder Odin de 32 bits Windows applicaties. In een evenknienetwerk is OS/2 uitstekend als Samba (TCP/IP via NetBIOS) en NetBIOS server te gebruiken. IBM beperkte het aantal gebruikers van de shares niet. De krakkemikkige Windows 9x/ME systemen zijn hier geen partij. Verderop en in aparte secties (OS/2 in het netwerk aan huis, eComStation) wordt hier aandacht aan besteed.
Linux timmert aan de weg. Door groeiende standaardisering van Linux distributies en door de opkomst van intuïtieve grafische gebruikersinterfaces als de KDE en het GNOME Project is de toegankelijkheid van Linux enorm toegenomen. Linux vormt al jaren een reële bedreiging voor Windows. Voor insider informatie verwijs ik u naar de naar buiten gelekte Halloween Documents van Microsoft Corp. over Linux (sinds oktober 1998). Grootmachten als IBM en Novell hebben de mentale overstap van OS/2 naar Linux al lang gemaakt. De investeringen van IBM in OS/2 zijn beperkt. IBM doet alleen het minimale om haar zakelijke klanten tevreden te stellen: zie OS/2: een zwanezang. Maar is dat genoeg om op deze PC OS/2 vaarwel te zeggen? Alstublieft niet. Linux is OS/2 niet! In de XFree86/OS2 , Een TCP/IP netwerk aan huis en Virtual PC (helaas met uw geld door MS omgebracht) secties leg ik u uit hoe ik Linux onder OS/2 gebruik.
Op dit moment wordt Linux vooral vanwege zijn server capaciteiten door mij ingezet. Linux is een goedkoop en degelijk multisuser systeem. OS/2 Warp 4 en eComStation zijn nog steeds allround netwerkclient systemen. OS/2 Warp 4 (samba, proxies, X protocol) en vooral eComStation (met als extra NFS, de OS/2 firewall en in mindere mate de HobLink X PM server) kunnen die Unix en X capaciteiten van Linux uitstekend benutten. Mijn Linux server doet daarom zowel als applicatieserver voor OS/2 dienst en tevens als spelletjes platform voor de kinderen. Zie: Een netwerk aan huis en XFree86/OS2.
BEOS was een nieuwkomer op de markt. Een demo van BEOS 5 werd op grote schaal verspreid. BEOS had onmiskenbaar UNIX trekjes, maar het was een single user systeem dat zich vooral op de consumentenmarkt (multimedia en internet) concentreerde. Hier leverde BEOS goede prestaties. Maar de netwerkcapaciteiten van BEOS vielen me overigens behoorlijk tegen. Vervelend is dat BEOS inmiddels door Palm is opgekocht. Palm was vooral geïnteresseerd in BEOS' multimedia techniek. Fanatieke BEOS gebruikers wisten hun systeem echter te reanimeren onder de naam Zeta.
Maar stel u wilt de OS/2 Warp client eens uitproberen. Hoe doet u dat? Waar vindt u hiervoor de benodigde hulp en ondersteuning? Omdat het u in de huidige situatie niet gemakkelijk wordt gemaakt om OS/2 Warp te installeren, heb ik wat basale informatie op een rijtje gezet.
De installatie van eComStation is overigens stukken eenvoudiger (aanbevolen!).
Praktische informatie over het installeren van OS/2 vindt u in Aan de slag!, Hardware-ondersteuning en Valkuilen bij de installatie van OS/2. Informatie over het indelen en formatteren van vaste schijven vindt u in Over partities en partitioneren en Bestandssystemen.
Hieronder volgt wat algemene achtergrondinformatie.
|
Tijdschriften |
Vrijwel alle Nederlandse computertijdschriften laten OS/2 links liggen. Stelselmatig wordt er vanuit gegaan dat u slechts onder Windows 95/98 of ME of XP werkt. Ze staan boordevol onmisbare tips en trucs om u Windows te laten overleven. Ze trachten u te verblijden met het op papier "nog stabielere Windows 98,ME of 2000" en maken u enthousiast voor snellere hardware. Maar ze vertellen u niet dat u over enkele jaren Windows 98 (en veel hiervoor gekochte programma's en hardware) al weer dumpen kun ten gunste van Windows XP of zijn eindelijk stabiele navolgers. |
|
Microsofts en Intels slimme marktstrategie komt er op neer dat u om de twee, drie jaar uw PC, uw besturingssysteem en veel software vernieuwen moet. De computermarkt is er blij mee: Ze zal nog meer hard- en software verkopen. De tijdschriften zijn er blij mee: Ze behouden hun adverteerders over wiens producten ze niet al te kritisch zullen schrijven. En u moet wel blijven updaten. |
|
|
|
Maar gaat het nu sneller? Nee, niet echt. Reisers wet: Software gets slower faster than hardware gets faster (Zie: Niklaus Wirth: A plea for lean software). Iemand die van WordPerfect voor Dos op een 286 PC naar Word voor Windows 98 op een tien keer zo snelle Pentium PC overschakelen moet, merkt er bitter weinig van. Wintels slimme marktstrategie komt er op neer dat u op uw tien maal snellere computer niet veel productiever wordt dan u al was! U krijgt er namelijk veel tragere "fat client" software voor terug. In principe zou 32 bits software sneller moeten zijn dan een onder Dos werkende applicatie. Maar in de praktijk merkt u daar niets van. Door onnodige toeters en bellen worden applicaties trager en ontstaan weer nieuwe problemen. Het is een reden dat steeds meer mensen zich op Linux oriënteren. Overigens moet u dat niet doen voor Corels WP voor Linux. Deze draait net als de SmartSuite voor OS/2 in een geëmuleerde omgeving en valt daarom nog zwaarder uit dan de Windows variant. |
|
hardware |
Intel en Microsoft zijn de gangmakers in het proces waarbij hardware-adapters steeds meer op de aanwezigheid van een snelle (intel) processor leunen. De fabrikanten bezuinigen een paar tientjes op goedkope niet-intel chips (printer-processors, printergeheugen) en laten het rekenwerk via een speciaal stuurbestand door een peperdure processor doen. De consument heeft hier geen weet van. Die let alleen maar op "Intel inside" en "Designed for Windows". Het gevolg is dat de markt overspoelt wordt met dubieuze en slecht ondersteunde randapparatuur die het alleen op een snelle Windows PC doet (Zie Winkukels). |
|
newbies |
De commercie richt zich liever op de beginnende Windows gebruiker, dan op de kritische OS/2 en Linux gebruikers. Hen kun je tenminste nog eens wat wijs maken. Bijv. dat ze voor drivers bij IBM of hun Linux distributeur moeten zijn. Wat ze er niet bij vertellen is dat de specifieke stuurbestanden op de Windows CD niet door MS, maar door de adapterfabrikant aangeleverd zijn. |
|
drivers |
Een OS/2 gebruiker mag al blij zijn als een hardware recensie vermeldt dat de fabrikant stuurbestanden voor OS/2 beschikbaar stelt. Maar meestal zult u op de uitgebreide OS/2 Device Driver Pak On-Line Home Page van IBM moeten kijken. OS/2 drivers worden niet vermeld, laat staan getest. Hetzelfde lot is de Mac, Beos, Acorn en de Linux gebruiker beschoren. Ze worden domweg overgeslagen door het Windows monopolie in winkel en in de pers. |
|
Windows hype |
Zegt dit iets over het niveau van onze computertijdschriften? Om eerlijk te zijn vrees ik dat de meeste journalisten van de Nederlandstalige computertijdschriften (c't daargelaten) weinig of geen ervaring hebben met OS/2 of Linux. En onbekend maakt onbemind. Wintels beleid wordt niet toevallig (zie hierboven) klakkeloos overgenomen. Het bewijst in ieder geval dat de gezamenlijke marketingstrategie van Microsoft en Intel (= Wintel) uitstekend werkt. Veel beter dan het besturingssysteem Windows, dat volgens Bill Gates met Windows 98 zijn laatste versie heeft gezien (gelooft u het?). Maar dat laten de computertijdschriften u in met de opkomst van Windows 2000 wel weer horen. |
|
boeken |
Goede OS/2 boeken zijn er genoeg, maar u moet wel naar een academische boekhandel gaan als u de meest recente wilt bestuderen. Vaak moet u ze bestellen. Afgeprijsde Warp 3 boeken vindt u bij De Slegte. Deze kunnen goed dienen om OS/2 basiskennis op te doen. Ook Warp 4 gebruikers kunnen hier hun voordeel mee doen. |
|
Internet |
Het Internet biedt OS/2 gebruikers veel Engelstalige nieuwsgroepen, maar daarin is het soms moeilijk om door de bomen het bos te zien. Ellenlange citaten wekken weerzin op. Anderzijds is het wel de plaats waar veel OS/2 problemen voor het eerst besproken worden. News:nl.comp.os.os2 is een rustige site waar u al uw OS/2 vragen in het Nederlands kunt plaatsen. Daarnaast zijn er ook goed geredigeerde OS/2 websites, waarvan de on-line tijdschriften OS/2 e-Zine! en OS/2 VOICE de belangrijkste zijn. Hiervan zijn ook de oudere nummers in gezipte vorm te downloaden. Handig is ook een abonnement op de gratis WarpCast nieuwsbrief te nemen. Deze compacte nieuwsbrief wordt u vrijwel dagelijks per email thuisbezorgd. Houdt u er verder ook rekening mee dat menig zoekmachine het woord OS/2 niet kent. Of alleen jaren oude links geeft. Ik sluit niet uit dat dat met het schuine streepje te maken heeft. Elders zult u daarom een kleine verzameling nuttige OS/2 links aantreffen (zie Handige OS/2 bladwijzers). |
|
OS/2 GG |
Tenslotte zijn er de OS/2 gebruikersgroepen. HCC leden kunnen voor weinig geld bij de HCC OS/2-gg terecht. Zie het gele aanhangsel achterin het glossy IDG Windows magazine "Computer! Totaal". De HCC OS/2-gg geeft het wat minder glossy Draad/2 uit. Daarnaast bestond tot voor kort de Holland User Group OS/2 . Hun verenigingsblad was Hugo Notes. |
|
OS/2 software |
Goede OS/2 software is er genoeg, maar niet zoveel als voor Windows 95 en NT. Helaas ontwikkelen de meeste software producenten slechts voor het Windows platform, omdat ze op die grotere markt veel meer verwachten te verdienen. Bijv. met verplichte updates voor iedere nieuwe Windows versie. Maar nog steeds is het zo dat u voldoende keus hebt als u specifieke OS/2 applicaties zoekt. Kijk maar eens op een FTP site als HOBBES (4 gigabyte!) of LEO. Recent en oud, ze werken allemaal en dat geldt ook voor vrijwel alle drivers. Er is meer OS/2 software dan u kunt uitproberen. Veel daarvan is gratis. Bovendien draaien vrijwel alle Dos en 16 bits Windows en Java applicaties prima onder OS/2. Dankzij de emx bibliotheek kunt u nu van veel open source software (OSS) voor OS/2 profiteren. En tenslotte worden er op het OS/2 Netlabs serieuze pogingen in het werk gesteld om 32-bits Windows applicaties onder OS/2 te laten draaien: Het Odin project. |
|
In feite is er niet zozeer een gebrek aan OS/2 software maar een gebrek aan verkooppunten voor OS/2 software. |
|
|
Waar? |
In Nederland heeft Mensys (023-5482020) zich opgeworpen als dè internet en postorder specialist voor OS/2 boeken en software. Mensys verkoopt het niet alleen, maar werkt er ook mee. U kunt er o.a. met direct debit (eenmalige machtiging) via uw bank- of girorekening in guldens betalen. Dat is praktisch, want maar weinig Nederlanders hebben een credit card. Op deze manier kunt u bij Mensys ook de OS/2 shareware uit het assortiment van BMT Micro laten registreren. U betaalt bij Mensys en BMT Micro zendt u per email de sleutel voor registratie. |
|
Andere adressen voor OS/2 software zijn: BTSoftware European Shareware Registration and Distribution , OS/2 "Must-Have" Utilities and FTP Links en The OS/2 Supersite om er een paar te noemen. |
|
|
Kent u er meer (m.n. in Nederland), dan voeg ik ze graag aan dit rijtje toe. |
Bovenstaande hindernissen zijn voor mij geen reden om OS/2 te verlaten. Ik draai 32 bits Windows programma's onder Windows 95 of 2000, de meeste programma's onder OS/2 en ik experimenteer met Linux. De harde schijf is zo ingedeeld dat ik onder elk besturingssysteem toegang heb tot belangrijke data. Want ik wil wel kunnen blijven kiezen. Meestal kies ik voor OS/2. Waarom eigenlijk?
Aan uitsluitend Windows 9x gebruikers is het moeilijk uit te leggen wat ik met stabiliteit bedoel. Ze zijn gewend om Windows regelmatig "schoon" te installeren, omdat Windows na een poosje vreemd gaat doen. U krijgt steeds meer foutmeldingen. Bestanden die er altijd waren kan Windows later niet terugvinden. Hardware die al langer op de PC stond, wordt niet meer herkend. Onder OS/2 of DOS zou u het pad eens nakijken, maar onder Windows helpt zoiets niet. Windows 9x vertrouwt dat de gewone gebruiker niet toe en laat dat aan installatie-programma's en de registry over. Maar installatieprogramma's houden zelden rekening met andere programma's en uitgerekend de registry lijdt aan een vorm van preseniele dementie. Hiertegen is geen middel opgewassen. Computerkenners adviseren u daarom Windows 9x regelmatig "schoon" te installeren. Bedrijven zorgen ervoor dat u niet teveel applicaties draait. En dat er op uw werk om de zoveel tijd een "schone" Ghost versie van Windows via het netwerk wordt geïnstalleerd.
Makers van reddingsoftware beleven gouden tijden. Evenals de aandeelhouders van Microsoft zijn ze gebaat bij de mankementen van de steeds te vroeg uitgebrachte Windows versies. Ondertussen houden ze de mythe van een stabiele en veilige volgende Windows versie graag in stand. Het garandeert ze dat u blijft updaten: want natuurlijk is daar weer hun nieuwste software voor nodig.
U kunt sparen voor een update van de hardware en hopen dat het dan beter gaat. Maar ook met de snelste PC raakt u Windows' zand- en vastlopers niet kwijt. De mededeling "Het systeem is bezet." blijft op de blauwe schermen verschijnen.
Het grootste probleem van Windows 9x is dat de multitasking van het besturingssysteem zèlf zo beroerd is. De dure bugfix met USB support genaamd Windows 98 (3000 bugs fixed!) verandert hier niets aan. Windows 9x heeft zichzelf niet in de hand, laat staan de applicaties die u ermee zou moeten "besturen". Hier lijden ook de best geschreven 32 bits programma's onder.
Dat is jammer, want aan combinatie van slimme marketing en de ruime keus aan applicaties voor Windows heeft Microsoft haar succes te danken. Veel minder dan aan haar eigen programmeerkunst. De Windows Verkenner (Explorer) kreeg niet voor niets de bijnaam Exploder. Probeer hem maar eens uit te zetten onder Windows 9x. Twee keer Ctrl-Alt-Del is te vaak de enige manier om een vastgelopen applicatie (dus Windows incluis) af te sluiten. U en uw muis hebben het nakijken.
Stabiliteit daarentegen houdt in dat u gewoon doorwerkt als een programma hangt, ook al is dit de grafische schil zelf. Goed lopende programma's mogen niet lijden onder de zwakke broeders in het systeem. Uw (trans)acties moeten kunnen doorgaan: banken kiezen om die reden vaak voor OS/2. Dat kan op de PC alleen onder Unix/Linux, OS/2 en haar Windows varianten (NT-XP). Onder UNIX en Linux waarschijnlijk nog het best.
Ook de president van Microsoft Incorporation, Bill Gates, weet hiervan. Hij kondigde aan dat Windows 98 de laatste versie van Windows met de Windows kernel zal zijn. Daarna kwam hij toch weer met ME. Microsoft richtte zich daarna op de ontwikkeling van een consumentenversie van NT. Aanvankelijk zou dat Windows 2000 worden. Maar aangezien Microsoft het blijkbaar al druk genoeg had om haar meest recente producten (NT 4, Windows en Office 98) Y2k compliant te maken werd W2k keer op keer uitgesteld: "Microsoft announced today that the official release date for the new operating system "Windows 2000" will be delayed until the second quarter of 1901." Dat schept geen vertrouwen.
Inmiddels leef ik met een nog steeds stabiel OS/2 systeem in het jaar 2001. Windows XP is aangekondigd. Windows 2000 is getest, maar te saai bevonden. De van OS/2 geërfde stabiliteit van NT was voor Microsoft alleen maar met veel beperkingen te realiseren.
Toen OS/2 2.0 in 1992 uitkwam, waren PC gebruikers in assembler geschreven DOS en 16 bits Windows programma's gewend. Pure OS/2 applicaties ontbraken en de PC's waren nog niet op multitasking berekend. DOS klaagde niet over subtiele afwijkingen in de hardware en geheugengebrek, maar OS/2 wel.
Maar
OS/2 2.0 ondersteunde DOS en het toen nog 16 bits Windows. IBM
claimde dat OS/2 een "better DOS than DOS and a better
Windows than Windows" was, maar op een 16 MHz 386SX
testmachine met 5 MB RAM en een 100 MB vaste schijf kon die claim
gemakkelijk worden weerlegd.
In vergelijkende testen van PC Plus (juni 1992) verloor de 32 bits OS/2 versie 2.0 het dan ook van het 16 bits Windows 3.1 en 8 bits DOS op snelheid en mogelijk ook op stabiliteit.
Het PC Plus team werkte met Windows 3.1 en beschikte niet over gelijkwaardige OS/2 applicaties. Om die reden werd OS/2 v. 2.0 met Windows 3.1 vergeleken door er DOS en 16 bits Windows applicaties op uit te voeren. De auteurs zagen iets van OS/2's Drag & Drop en object-georiënteerdheid, maar omdat ze aan DOS en Windows programma's gewend waren, konden ze er weinig mee.
OS/2 versie 2.1 (1993) bracht 32 bits OS/2 applicaties mee. Zie de afbeelding hiernaast. Maar toen was Microsoft Windows al gevestigd. Microsofts marketing machine zorgde ervoor dat iedere softwaremaker voor Windows ging schrijven. Eerst voor het 16 bits Windows, later voor de 16 bits Win32s API. En in 1995 bracht Microsoft een Windows versie uit die met opzet niet met het geheugenbeheer van OS/2 compatibel was.
Op een moderne PC speelt een tekort aan werkgeheugen geen rol meer. Ik beschik over vele DOS en 16 bits Windows applicaties en ik kan zonder meer stellen dat OS/2 DOS en 16 bits Windows applicaties sneller en stabieler draait dan DOS of Windows, inclusief XP, als die ze al kan draaien. En heb ik het nog niet over de performance van de echte multithreaded OS/2 applicaties.
De snelheid van OS/2 heeft te maken met pre-emptive multitasing, multithreading en assembler. Niet alleen de kernel, maar ook vitale onderdelen van de WorkPlace Shell zijn in assembleertaal geschreven. OS/2 2.0 moest met krap werkgeheugen meerdere programma's tegelijk bedienen. Nu kunt u denken dat deze feature op een moderne PC niet meer van toepassing is, maar schijn bedriegt. De zuinig met werkgeheugen omspringende OS/2 API en kernel krijgen hierdoor een vooraanstaande plaats in uw processor cachegeheugen en dat komt de effectiviteit van de processor ten goede. Reisers wet, waardoor Windows XP ook met 512 MB geheugen traag overkomet, geldt dus minder voor OS/2. Althans niet voor de OS/2 kernel en OS/2's DOS, 16 bits Windows, OS/2, Presentation Manager, Workplace Shell API's.
Als u op de (on)mogelijkheden van Windows 9x uitgekeken bent, baalt van Wizards en Intellisense die u als een onbenul behandelen, omdat u nu eindelijk eens zelf aan het computeren (lees: configureren) wilt gaan, is OS/2 (of anders wel Linux) wel iets voor u.
De mogelijkheden zijn enorm, de valkuilen zijn nog wel te overzien. Vandaar dat ik als leek over OS/2 durf te schrijven.
Ik raad u niet aan om Windows 95/98 aan de kant te doen. Waarom zou u als u al veel tijd en geld in de Microsoft hebt geïnvesteerd? Ik stel slechts voor dat u op uw harde schijf wat ruimte vrijmaakt voor een alternatief OS (Linux, BEOS of OS/2), dat u weer uren computerplezier kan opleveren. En dat u meerdere besturingssystemen boot en vergelijkt. Als u Linux gebruikt, zet dan de KDE erop. Dat maakt het werken met Linux een stuk gemakkelijker. OS/2 komt standaard met een uitstekende desktop: de Workplace Shell, de Werkplek in het Nederlands.
Voor mij was OS/2 de beste keus - omdat het goed overweg kon met de Windows 3.1 en Dos-applicaties die ik bezat. Ik boot voor bepaalde programma's nog wel eens Windows 9x of de Windows 2000 bèta, maar werk als het even kan (is meestal) in OS/2.
Daarvoor hoeft u geen nieuwe computer aan te schaffen. Alleen maar een extra OS, waarmee u in het geval van OS/2 zonder extra (licentie)kosten bestaande Windows 3.1 en Dos applicaties ook na 2000 nieuw leven in kunt blazen. En laat u asjeblieft door niemand wijsmaken dat 32-bits Windows applicaties zoals Word voor Windows sneller zouden zijn dan hun 16-bits broertjes! Op een 486 PC of een niet al te snelle Pentium is dit zelden het geval. Laat staan als u over weinig RAM beschikt.
OS/2 is nog steeds mijn favoriet nu ik een netwerkje bezit. Het liefst met Linux als server (zie: OS/2 Warp 4 in het thuisnetwerk en Een Netwerk aan huis en XFree86/OS2. OS/2 is met ieder systeem te verbinden. BEOS viel mij in dit opzicht tegen.
Dit geldt voor het besturingssysteem zelf, dat via config.sys instellingen, cmd-batches, programma's en Rexx-scripts op allerlei manieren te beïnvloeden is. Daarnaast geldt dit voor het netwerk, waar OS/2 maatje kan zijn van vrijwel ieder besturingssysteem. Het geldt bovenal voor de meest comfortabele grafische interface (GUI) die er bestaat, die onder OS/2 gewoon de Werkplek heet.
De combinatie van flexibiliteit en toegankelijkheid maakt de Workplace Shell (WPS, Werkplek) ongeëvenaard. De grafische schil van OS/2 (GUI) is object-georiënteerd. Net als onder Windows werkt u met grafische afbeeldingen (pictogrammen, hier objecten geheten) van programma's, bestanden, mappen, printers en schijven. Door "drag and drop" (slepen en neerzetten met de muis) van het ene object op de Werkplek naar het andere kunt u printen, faxen, kopiëren, wissen etc.
Natuurlijk kunt u alles ook via zelfgemaakte batches doen of via het menu van uw applicaties. Bij een beeldvullende applicatie is dat wel zo handig. Ook kunt u meerdere virtuele schermen aanmaken, waarmee u op het ene virtuele scherm met de ene klus en op het andere scherm met iets anders bezig bent. Elk virtueel scherm behoudt daarbij de volledige object-georiënteerde WPS functionaliteit.
De
Werkplek van Warp 4 ziet er op het eerste gezicht vrij kaal uit. Maar
zodra u hier uw eigen mappen plaatst (bij mij Data, Actueel, Download
en niet te vergeten submappen als Actueel/Projecten), waarin u weer
reflecties maakt van uw favoriete bestanden, programma's en
mappen, hebt u in mum van tijd de beste desktop die u zich wensen
kunt.
U opent gewoon uw map Data/Brieven en met rechtsklikken bepaalt u met welk programma u de gezochte brief wilt openen. Object-georiënteerdheid betekent hier dat u zelf bepaalt hoe u werkt. U bent niet overgeleverd aan de limitaties van een shell die tekstbestanden slechts met één applicatie kan openen. En u kunt via reflecties uw data ordenen zoals u wilt.
Ook onder Windows 9x kunt u "shortcuts" aanmaken op uw Desktop. Maar als u onder Windows bepaalde bestanden op uw harde schijf verplaatst zijn uw "shortcuts" niets meer waard. De Workplace Shell van OS/2 houdt daarentegen de dynamiek van uw harde schijf door "object tracking" zelf bij.
"Object georiënteerdheid" en "drag and drop" zijn zaken die Microsoft Windows met kunstjes enigszins nabootsen kan (bijvoorbeeld met de Prullenbak), maar die in de Workplace Shell al sinds OS/2 2.0 consequent zijn doorgevoerd. Veel OS/2 toepassingen maken gebruik van deze opzet en introduceren met hun DLL's nieuwe objectklassen waarmee de mogelijkheden van de WPS weer worden uitgebreid.
Lees voor meer informatie het hoofdstuk over de De Werkplek.
Ook als u van de prompt genieten kunt of scripts schrijft, staan u legio mogelijkheden ter beschikking. Zo werken 4Dos commando's (ooit shareware, nu vrij) ook onder 4OS2, kunt u uw gewone Dos batches en QBasic programma's op de achtergrond draaien. Bovendien hebt u de beschikking over OS/2's krachtige script en programmeertaal REXX. En natuurlijk kunt uw zelfgemaakte batches, scripts en programma's als programmaobjecten in de Werkplek integreren.
Programmeurs hebben veel talen ter beschikking.
Voor meer info zie: Programmeren onder OS/2.
Voor IBM was OS/2 een in opzet allround PC besturingssysteem voor gebruik in zakelijke omgevingen. Hierop moesten allerlei netwerkapplicaties lopen. Functionaliteit en betrouwbaarheid stonden voorop. Deze IBM traditie gaf nog wel eens problemen met de Microsoft programmeurs die vooral op snelle resultaten uit waren. Destijds heeft IBM m.b.t. de programma's vooral aan thin clients (terminals, op maat gemaakte database clients) gedacht. Dergelijke op maat gesneden applicaties zouden de OS/2 gebruiker met zware IBM servers (UNIX en andere systemen) verbinden. Doordat het grootste deel van de software zich op de centrale server bevond konden thin clients al op een 286 AT met 4 MB RAM lopen. Dergelijke systemen worden in het bedrijfsleven nog veelvuldig gebruikt. Ze gebruiken relatief weinig resources. De server-client implementaties zijn veilig, betrouwbaar en relatief gemakkelijk te onderhouden.
Door concurrentie van klonenbouwers als Compaq zakte de prijs van de Personal Computer enorm. De eens peperdure IBM personal computer (business machine) werd door de inspanningen van Microsoft en de klonenbouwers een consumentengoed voor de gewone man. DOS, Windows 3.1 en de Windows 9x reeks werden als OEM bij vrijwel alle PC's geleverd. Alleen met OS/2 Warp 3 (1994) heeft IBM nog een greep naar de consumentenmarkt gedaan. Maar na 1955 kozen vrijwel alle onafhankelijke softwareontwikkelaars (independent software vendors, ISV) voor het Microsoft confectiepak, omdat ze hiermee het meest konden verdienen.
Nog steeds is het zo dat PC's ieder jaar en sneller en goedkoper worden. Op (en door) het Windows platform hebben de fat clients (MS Office) de overhand gekregen. De programma's bevinden zich op de werkstations. De bestanden bevinden zich op de netwerkserver.
Onder OS/2 Warp 4 draaien:
Alle OS/2 programma's (16 en 32-bits, in tekst of grafische modus)
Hieronder bevinden zich steeds meer naar OS/2 geporteerde open source programma's.
Vrijwel alle Dos-programma's (beter dan onder MS of IBM PC-Dos)
Oude Dos versies op moderne hardware in een venster of in volledig scherm
Pure Java applicaties (zonder browser in een Java Virtual Machine)
Naar OS/2 geporteerde X applicaties ( Het XFree86/OS2 project)
Via het TCP/IP netwerk draaien op de XFree/OS2 server vrijwel alle X applicaties.
Vrijwel alle 16 bits Windows applicaties ( Win-OS/2).
OS/2 biedt ondersteuning voor de zogenaamde 32-bit subset (Win32s) API versie 1.25
Sommige 32 bits Windows applicaties via het aan Wine verwante Project ODIN.
Dos programma's (inclusief 16 bits Windows applicaties) zijn tot in de puntjes te configureren. De DOS emulatie van OS/2 is veel beter dan die van Windows 200 en NT. Programma's die onder ME of NT (of een recente DOS versie) niet lopen, krijg u onder OS/2 vaak wel aan de praat.
Maar 32 bits Windows applicaties die specifiek voor Windows 95 en NT geschreven zijn werken in de regel (nog) niet onder OS/2.
Achteraf wordt wel gesteld dat de uitstekende ondersteuning van DOS en Windows applicaties vanaf OS/2 versie 2.0 (1992) ontwikkelaars bepaald niet stimuleerde om 32 bits applicaties voor OS/2 te schrijven. Hun 16 bits Windows applicaties liepen toch wel onder Win-OS/2.
Maar waar IBM niet op had gerekend was dat Microsoft van incompatibiliteit haar handelsmerk zou maken... Microsoft veranderde de Win32S API net zo lang tot ze zeker wist dat de voor Windows 95 geschreven applicaties niet onder OS/2 zouden lopen. De 32 bits Windows programma's maken gebruik van de Win32 API subset (versie 1.30) die Microsoft in NT en Windows 95 heeft ingebouwd. Een Application Programming Interface (API) Set is een bibliotheek van veel voorkomende taken die programma's het besturingssysteem laten verrichten. Hiermee hoeft de programmeur niet voor iedere taak het wiel zelf uit te vinden. Wordt de API niet aangetroffen dan zal het programma vastlopen.
IBM heeft m.b.t. de ondersteuning voor 32 bits Windows programma's duidelijk aangegeven dat het geen intenties meer heeft om achter Microsofts grillige beleid aan te hollen. De door veel OS/2 gebruikers gevraagde emulatie van 32 bits Windows programma's onder OS/2 wordt door IBM niet nagestreefd.
Daarentegen heeft IBM software ontwikkelaars middelen aangereikt om een gemeenschappelijke broncode voor native programma's op beide platforms te schrijven. Voor OS/2 gecompileerde programma's kunnen gebruik maken van de bij Warp 4 geleverde Open32 bibliotheek met ruim 750 Win32 API functies. Open32 zit ook in Fixpack 26 en hoger voor OS/2 Warp 3. In feite gaat het om een uitbreiding van de OS/2 API met een deel van de Win32 functionaliteit voor naar OS/2 geconverteerde Windows programma's. Het draaien van voor OS/2 gecompileerde programma's is altijd sneller en betrouwbaarder dan iedere Win32 emulatie.
Tot nu toe hebben weinig softwarehuizen van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Lotus, inmiddels van IBM, met Lotus SmartSuite for OS/2 is de enige. Lotus deed dat met tegenzin. Daarnaast maakt het Win32-OS/2 project gebruik van de Open32 bibliotheek. De ontwikkelaars van het ODIN Project werken aan een uitbreiding hiervan: de Odin32 API Implementation. Natuurlijk wordt Open32 vooral door Microsoft gesaboteerd. Op het net wordt vermeld dat softwarehuizen soms moeten tekenen dat zij maar voor een platform zullen schrijven.
Overigens gebruiken dergelijke van Windows naar OS/2 geporteerde programma's meer processortijd en geheugen dan oorspronkelijk voor OS/2 ontwikkelde programma's. Het feit dat bepaalde Windows "functionaliteit" door OS/2's Open32 API uitgevoerd moet worden zal hier deels debet aan zijn. Voor het porteren van de Windows versie van Lotus Smartsuite naar OS/2 heeft IBM zelfs extra` Windows functionaliteit in OS/2 Warp 4 ingebouwd; zelfs een Open32 Registry met een heuse OS/2 Warp Register-Editor (:-( Kijk maar eens na in /os2/system/regedit2.exe). OS/2 aanpassen aan Windows was blijkbaar toch gemakkelijker dan de SmartSuite aanpassen aan OS/2.
Andere software huizen, zoals het Duitse (inmiddels door SUN opgekochte) Star Division brengen al langer versies op de markt voor meerdere besturingssystemen (32-bits Windows, OS/2 en Linux). Een goed functionerende demo van StarOffice 3.1 voor OS/2 zit op de Bonuspak CD van OS/2 Warp 4. In een poging het Microsoft monopolie te doorbreken heeft Star Division besloten dat Star Office 5.0 Personal Edition voor persoonlijk, niet-commercieel gebruik na registratie op bij Star Division vrij beschikbaar was. Vooral op het gebied van webpublishing heeft deze suite een goede naam. Het beschikte over filters voor de belangrijkste Microsoft Office bestandstypen (Winword 6, 95, 97 en Excel) en kan ook met Psion notebooks overweg.
Inmiddels is StarOffice door SUN opgekocht en versie 6 is open source geworden. Helaas zit OS/2 nog op (de overigens zeer bruikbare) versie 5.1a. Voor meer informatie: StarOffice tips.
Steeds meer OS/2 gebruikers proberen de "application barrier" van rechter Penfield zelf te omzeilen door nieuwe gebieden te ontginnen. Ze blijven de power users van weleer die het laatste uit het systeem willen halen. Als de berg niet tot Mohammed komt, zal Mohammed tot de berg komen. Ze wierpen zich op open source projecten (OS/2 e-Zine! - Why OpenSource?).
De belangrijkste zijn:
Dankzij de Emulate Unix (emx) bibliotheken van Eberhard Mattes konden ze UNIX applicaties naar OS/2 porteren, waaronder een uitstekende X server voor OS/2: XFree86/OS2.
OS/2 Netlabs: Open Source Software for OS/2 brengt bekende open source projecten naar OS/2 en ontwikkelt programma's en stuurbestanden voor OS/2.
Het project ODIN, is een onderdeel hiervan. Het is het equivalent van het Wine project van Unix/Linux. Het streeft ernaar 32 bits Windows programma's onder OS/2 te laten draaien. ODIN heeft hier nog geen sectie, maar het zit er wel aan te komen.
Daarnaast bestaat er jaren de HobLink X OS/2 server die X applicaties als een PM applicatie (in een venster) draait. Deze commerciële X server maakt deel uit van eComStation.
Met de in april 2002 uitgebrachte software en drivers van VirtualPC voor OS/2 draait OS/2 complete 32 bits besturingssystemen (o.a. Linux en alle Windows smaakjes) als gevensterde applicaties. Hiermee is een complete netwerkomgeving op te zetten op een enkele PC. Denk hierbij aan Linux als gratis bestanden (samba of NFS) - en X- en anderszins applicatieserver (met ssh) voor Hoblink of XFree86 voor OS/. Windows 9x of beter Windows NT - of minder aanbevolen ivm een ongelooflijk RAM misbruik - Windows XP - draait in een venster voor die applicaties die niet onder Odin's 32 bits Windows emulatie draaien (zie afbeelding).
Kortom : met Virtual PC hebt u op een RAM rijke (256 MB of meer) eCS OS/2 PC veel plezier voor iemand die meer wil dan Microsoft ooit verantwoord kan achten. De Virtual PC emuleert een DEC netwerkkaart, SB 16 PnP kaart (die het vooral onder de SB Live! goed doet), en veel meer. De PnP van Windows heeft het nog nooit zo goed gedaan!
Het X Windows System is de standaard grafische interface van UNIX. De huidige versie 11, revisie 6 (X11R6) stamt uit 1994. XFree86 is een implementatie voor Unix systemen die draaien op de Intel 386 PC. Ook Linux maakt er gebruik van. X Windows draait volgens het client-server model. De X server ontvangt opdrachten van X clients (grafische programma's) en geeft deze door aan de grafische kaart. Op een UNIX systeem kunnen meerdere personen ingelogd zijn en grafische programma's draaien. Onder UNIX/Linux is het bovendien mogelijk via een TCP/IP netwerk op een ander systeem X applicaties te draaien..
De doelstelling van het XFree86/OS2 project is om X applicaties onder OS/2 te draaien. De XFree86 server is door Holger Veit naar OS/2 geporteerd. Deze verzorgt - evenals het startx commando van Linux - een schermvullend beeld. X applicaties lopen in vensters die door de Windows Manager worden gemaakt. Het aantal geporteerde applicaties is aanzienlijk. Hieronder bevindt zich het grafische pakket The GIMP. Daarnaast is de X server uitstekend in staat om Linux applicaties via het netwerk te draaien. Voor details zie de XFree/OS2 sectie.
Een interessante ontwikkeling tenslotte is het zogenaamde Win32-OS/2 project. Tegenwoordig is het onder The OS/2 Netlabs onder de naam Project ODIN ondergebracht. Dit project onderzoekt hoe gebruikers zèlf hun Windows 32 applicatiebestanden naar OS/2 programma's kunnen omzetten. Een soortgelijke project voor UNIX heet Wine.
Hiervoor is een soort conversieprogramma ontwikkeld dat vrij van het internet te downloaden is. Het gaat om de Portable Executable To Linear Executable converter (Pe2lx) die 32 bits Windows EXE en DLL bestanden omzet in 32 bits OS/2 versies. Het Win32-OS/2 project maakt gebruik van IBM's Open32 bibliotheek. Omdat de bibliotheek verre van compleet is worden aanvullende DLL's geleverd. Een deel hiervan is afkomstig van WINE.
Op het eerste gezicht lijkt dit - zonder broncode en met de beroerde API documentatie van Microsoft (veel verborgen features!) technisch gezien onmogelijk - en ook auteursrechtelijk zitten er enige haken en ogen aan, maar feit is dat de eerste alfa releases van de benodigde programmatuur al vrij op het web verkrijgbaar zijn.
Een lijst van geconverteerde programma's is te vinden als Odin Compatible Applications.
De achtergrond is natuurlijk dat 32 bits Windows applicaties en OS/2 applicaties uiteindelijk niet eens zoveel verschillen!
Programma's die met Wine niet aan de praat krijgt, kunt u sinds april 2002 ook onder hun eigen OS in een virtuele PC draaien met VirtualPC voor OS/2. Deze boot de OS/2, Linux, Unixen, DOS-sen en Windows smaakjes.
Als u onder OS/2 internet, print, faxt of een schijfje formatteert blijft het systeem alert reageren. U kunt achtergrondopdrachten een door u bepaalde prioriteit meegeven. Het systeem houdt zich daaraan. Met het Taakoverzicht (Ctrl-Esc) kunt u razendsnel van de ene naar de andere taak overschakelen. Ook als een applicatie vastgelopen is. Dit zijn zaken die u onder Windows 9x wel kunt vergeten. En die u onder de op OS/2 gebaseerde "nieuwe" techniek van Windows NT, 2000 en XP alleen met heel veel geheugen met Windows applicaties kunt doen. Omdat Microsoft haar besturingssystemen slechts geoptimaliseerd heeft voor 32 bits Windows applicaties.
Onder OS/2 nemen alle 16 en 32 bits Windows, OS/2 en DOS programma's standaard deel aan de pre-emptive multitasking. Wamt OS/2 werd ontwikkeld met een heterogene netwerkomgeving voor ogen. Een DOS communicatieprogramma op de achtergrond mag geen fatale time-out krijgen door het afspelen van een Windows wav bestand met "You have mail". Zo komt uw post niet aan. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar het komt nog steeds voor op de veel verkochte snelle Windows 9x PC's met winkukel hardware. Terwijl dit (software) probleem onder OS/2 al opgelost was op een 10 tot 20 maal zo langzame Intel 286 PC.
Ook aan Dos en Windows sessies worden strenge regels opgelegd. Dos applicaties krijgen niet meer (fysiek) geheugen en processortijd dan u hen toestaat. Houden programma's zich niet aan de regels, dan sluit u hen met het Taakoverzicht (Ctrl-Esc) af.
OS/2 is daarom tot op heden het beste platform om Dos (incl. Windows 3.1) programma's op te draaien. Jammer genoeg kozen de meeste spelletjesmakers voor het alleen onder het 32 bits Windows draaiende DirectX, hoewel hun onder Dos, OS/2, NT en Windows lopende 32-bits DOS/4GW equivalenten vaak sneller draaiden. Maar Microsoft beloofde zowel de hardware als de software fabrikanten gouden tijden met haar exclusieve DirectX API. En ze kreeg gelijk omdat iedereen wel aan haar monopolie moest geloven.
Dos programma's die zelf het geheugen beheren werken niet onder OS/2 of Windows . Hieronder vallen enkele spelletjes en de meeste geheugenbeheerders, zoals Qemm. Dat laatste is echter geen minpunt, want OS/2's virtuele geheugenbeheer doet niet echt onder voor Qemm.
Kenmerkend voor echt multitaskende besturingssystemen is dat de omvang van het werkgeheugen belangrijker is dan de processor. Programma's krijgen met pre-emptive multitasking immers niet (veel) meer processortijd toebedeeld dan ze nodig hebben. Maar voldoende geheugen hebben ze beslist nodig. Navelstarende programma's en stuurbestanden die teveel "pollen" worden door OS/2 tijdig onderbroken. Ernstige vertraging ontstaat pas als de processor de in het virtuele geheugen geplaatste programmacode van de harde schijf moet halen (swappen). In het ergste geval overheerst het geratel van de harde schijf zodanig dat men spreekt van trashing.
Een 25 Mhz 486 met 8 MB RAM gold in de tijd dat Warp 3 zijn intrede deed als een power systeem waarmee je kon internetten, netwerken en multimedia bestanden kon afspelen. De weinig geheugen vretende OS/2, Dos en 16 bits Windows programma's waarmee zoiets kan bestaan nog steeds. Zowel grafisch als in tekstmodus.
Er is dan ook geen supersnelle Pentium II nodig om OS/2 te draaien. Een 486DX33 is goed genoeg. Ik gebruik nu een AMD 1700 XP onder eComstation. Daarvoor een Celeron 400 met 128 MB voor Warp 4. Kort daarvoor een snelle Pentium 75 met 64 MB en ik begon met een 25 Mhz 486SX met 8 MB Ram (Warp 3). Ruim geheugen is belangrijker. OS/2 loves memory! Minimaal 16 MB, liever 24 MB of meer, 32 MB is goed, 64 MB of meer is van Warp 4's multitasking genieten. Warp 3 kan met minder geheugen toe.
Extra geheugen is zeker nodig als u met geheugenintensieve applicaties als Netscape Communicator, Mozilla, Firefox, Lotus SmartSuite of StarOffice wilt werken (32 MB nodig, liever 64 MB of meer). En dat geldt zeker voor Java appplicaties en OpenOffice. Maar dat zelfs 64 MB nog werkbaar is bewijst Os20menu. Als ik op dezelfde PC een Linux X server draai met StarOffice mis ik het efficiënte geheugenbeheer van OS/2.
Bij grotere hoeveelheden geheugen is het belangrijk ruime caches te nemen. Om die reden kreeg latere versies van OS/2 (eComStation) het van IC IBM AIX ontleende JFS bestandssysteem.
Gelukkig is geheugenuitbreiding tegenwoordig relatief goedkoop. Geheugen was in de tijd dat OS/2 zijn intrede deed vrijwel onbetaalbaar. Daardoor verloor OS/2 een groot marktaandeel aan Windows 3x dat aan 4 MB Ram genoeg had en niet serieus aan multitasking deed.
Standaard herkent OS/2 FAT en HPFS schijven. De toegang tot het FAT bestandssysteem is bij OS/2 (en Dos) in de kernel geregeld. FAT schijven zijn dus altijd benaderbaar als u OS/2 boot.
HPFS is echter een Installable File System (IFS). Dat is zoals de naam al aangeeft een bestandssysteem dat apart geïnstalleerd wordt, oftewel met specifieke config.sys opdrachten d.m.v. drivers geladen wordt. Ze worden niet automatisch met de kernel geladen. IFS drivers zijn o.a. beschikbaar voor HPFS, JFS, UDF, diverse CD-Rom formaten, Linux' EXT2-formaat, FAT32 en vFAT van Microsoft en het Macintosh HFS formaat. Doordat Installable File Systems afzonderlijke modules zijn kunt u ze gemakkelijk activeren, deactiveren of updaten. U bepaalt zelf welke modules u wenst te laden.
Bij IFS drivers hoeft u nooit te wachten op een nieuwe versie van het besturingssysteem (kernel) om een nieuw bestandssysteem te kunnen gebruiken (zoals het FAT32 van Windows). Als u wilt mag u ze zelf ontwikkelen. Toegang tot de broncode van de OS/2 kernel is niet benodigd. Er verschijnen regelmatig nieuwe versies van de IFS drivers die u meteen kunt gebruiken.
Er zijn gratis (bèta) drivers beschikbaar voor vFAT (Win95), FAT32 (Win95 OSR, W98, ME, W2000), NTFS (NT, maar niet W2000 die standaard het niet ondersteunde NTFS versie 5 gebruikt) en EXT2 (Linux) en het HPS van de Mac.
De IBM stuurbestanden voor JFS (AIX, Linux) en UDF (DVD) zijn onderdeel van eComStation. JFS is ook als open source voor Warp 4 met FP 15 verkrijgbaar. De OS/2 gebruiker kan in hoge mate profiteren van de snelle ontwikkelingen op het Linux platform. Voor Linux ontwikkelde programma's en drivers laten zich relatief gemakkelijk porteren naar OS/2.
Zie bestandssystemen en mijn Links naar Hardware en Drivers. De ontwikkelingen op dit gebied gaan snel. Op dit moment gebruik ik CDW FS (voor read/write CD Roms) en draai ik Windows 95 onder OS/2 op een imagebestand op HPFS (dank zij VirtualPC voor OS/2).
OS/2 werd door IBM en Microsoft ontwikkeld met het netwerk voor ogen. IBM ging verder met OS/2 en Microsoft met het op Dos gebaseerde Windows en met de op OS/2 (sic) gebaseerde New Technology.
De OS/2 Warp 3 client (1994) gaf als eerste besturingssysteem met de Internet Access Kit (IAK) dial-up toegang tot het internet, maar had op zich geen LAN faciliteiten. Hiervoor was OS/2 Warp 3 Connect bedoeld.
Bij Warp 4, de laatste OS/2 client, worden alle netwerkfaciliteiten voor een LAN standaard meegeleverd. De opvolger van Warp 4, eComStation, bezit met TCP/IP 4.3 bovendien veel features van Warp server (NFS, op BSD gebaseerde firewall).
Voor mij is doorslaggevend dat OS/2 een uitstekende netwerk performance biedt. Het is gewoon een goede allround client voor allerlei besturingssystemen ("any-client-to-any-server"). OS/2 Warp clienten kunnen een onbeperkt aantal TCP/IP verbindingen aan (de NT client maar 10). Geen wonder dat er ook zeer veel TCP/IP applicaties (m.n. servers) voor OS/2 geschreven en/of naar OS/2 geporteerd zijn.
Een prettige bijkomstigheid is dat OS/2 nog steeds een nagenoeg virusvrij plaftform is. In het artikel Lastige klanten. Het thuisnetwerk en het internet ga ik daar verder op in. Mijn (gezins)post vang ik op met Linux, maar ik lees het onder een multi-user OS/2 email client. En dan blijkt dit win32 draaiende OS immuun voor de Windows email-virussen die ik dagelijks ontvang.
En als SMB server in mijn peer to peer netwerk presteert OS/2 - vergelijkbaar met de bèta Windows 2000 client en Linux - vele malen sneller dan Windows 95 (en naar ik begreep ook W98 en ME). Dankzij het XFree86/OS2 project, NFS demons en clients en ports van secure shell is de integratie met Linux op mijn netwerk nagenoeg compleet.
Verder in te gaan op de (uitgebreide) netwerkfaciliteiten van OS/2 Warp 4 voert buiten het bestek van deze site, daar ik mij vooral richt op de door IBM verwaarloosde OS/2 thuisgebruiker. Deze kan terecht op de OS/2 in het thuisnetwerk sectie.
Op de IBM site was veel informatie te vinden voor zakelijke gebruikers. Hieronder bevindt zich nog steeds een bedrijf uit Redmond, dat het nog steeds niet voor elkaar kreeg om zijn Hotmail van IBM AS servers op NT servers over te zetten.
Voor zakelijke gebruikers is de op OS/2 Warp 4 FP15 gebaseerde eComStation client van Serenity Systems ook wel interessant (zie verder).
Sinds IBM met OS/2 Warp de strijd om de desktop van Microsofts Windows verloor, richtte ze zich met haar software vrijwel exclusief op de zakelijke markt. Hier verdient de International Business Machines Corporation als hardware, software en service leverancier nog steeds het meeste geld.
Software was voor hardware gigant IBM ooit bijzaak. Ze verdienden aan peperdure hardware. Bedrijven kochten hier een besturingssysteem, software applicaties en ondersteuning bij.
Daar kwam verandering in toen IBM zijn winstmarges voor de IBM PC door concurrentie van klonenbouwers als Compaq zag kelderen. IBM verloor haar monopoliepositie als hardware en software leverancier. Microsoft leverde het goedkope DOS en later Windows als OEM product op vrijwel iedere nieuwe PC. OS/2 was te veeleisend voor zijn tijd. Op merk PC's (incl. die van IBM) kon je niet meer aan Microsoft ontkomen.
Tegenwoordig levert IBM klanten lucratieve (!) Microsoft producten op IBM machines die prima OS/2 zouden kunnen draaien. In OS/2 wordt minimaal geïnvesteerd. IBM koos ervoor om alleen de absoluut noodzakelijke hardware te blijven ondersteunen. Net genoeg om een massale uitloop van grote OS/2 klanten te voorkomen. Om de OS/2 klanten te gerieven werd de OS/2 API en 16 bits OS/2 drivers interface nauwelijks veranderd: ook 10 jaar oude 16 bits OS/2 programma's en stuurbestanden lopen onder recente versies van OS/2.
Bedenk hierbij dat IBM nog steeds hard- en softwareleverancier is. En softwareleverancier van vrijwel alle platformen. Maar hun klanten wilden 32 bits Windows applicaties draaien. Ook al levert dat nog steeds niet de object-georiënteerde multi-platform internettechnologie op die IBM begin jaren 90 met OS/2 en OpenDoc voorstond. Maar de klant (beslissingsbevoegde managers) kreeg al een OLE gevoel als Microsoft Office op zijn localhost werkte. Door slimme marketing en het ophouden van de schone schijn kwam Microsoft's Windows ondanks als zijn tekortkomingen in een monopoliepositie terecht.
IBM richt zich nu vooral op Linux en Java. Bepaalde IBM servers draaien al onder Linux. Op verzoek levert IBM klanten OS/2. Dat kon tot 31 januari 2001 voor OS/2 Warp, tot 31 januari 2002 voor Workspace-on-demand 2.0 en tot 31 mei 2002 voor de Aurora OS/2 Warp Server.
Maar grote OS/2 klanten zijn er nog steeds. In feite verkocht OS/2 in 1999 beter dan was begroot. Sommige grote klanten werken met zelf ontwikkelde applicaties op sterk verouderde versies van OS/2. Op de onofficiële Large OS/2 Customers List (LOS2CL) staan nogal wat banken, spoorwegen, verzekeringsmaatschappijen en andere bedrijven die met "mission critical" transacties werken. Denk aan "automated ticket /check-in vendor (ATV) machines en Common User Terminal Emulation (CUTE) voor het regelen van de check-ins, reservaties, tickets, bagage labels, boarding and statistiek op drukke luchthavens. Ze staan niet in de rij om de overstap naar Windows NT te wagen.
Maar de ontwikkeling van OS/2 had bij IBM de laatste jaren een lage prioriteit gekregen. Dat gold al helemaal voor de support en promotie van het besturingssysteem. Je kunt wel een goed OS concept hebben, maar als de klanten en hardware fabrikanten anders willen, houdt het op.
Veel OS/2 gebruikers hoopten dat IBM de broncode van OS/2 zou vrijgeven (Nader). Dan zouden de programmeurs onder hen OS/2 zelf wel ondersteunen. Maar de kans dat OS/2 ooit een open source systeem als Linux wordt is klein. Al was het maar dat veel patenten van andere partijen in OS/2 zijn verwerkt. Dit zou met name gelden voor veel 16 bits code (o.a. de IFS stuurbestanden).
Brad Wardell van Stardock heeft zich om de OS/2 Warp client consumentenmarkt willen bekommeren, maar IBM hield de boot af. Zie Brads treurige afscheid van OS/2 (170999.html) en Stardock's OS/2 history. Uiteindelijk mocht Bob St. John van Serenity Systems een OS/2 client onder een andere naam (sic) uitbrengen: eComStation (eCS).
IBM's OS/2 strategy for 200x is op het internet gepubliceerd. Het klassieke tweelagen client-server model met een OS/2 Warp server met werkstations past niet meer in het beeld. Het gaat nu om Object Web, een "3 tier" model van netwerk computing. Java Technologie speelt hierbij een belangrijke rol. Het accent ligt op Workspace On-Demand (WOD), een platform onafhankelijke manier om applicaties via het netwerk te draaien. En zogenaamde thin clients die hun programma's draaien via Big Blue servers.
De ontwikkeling en verkoop van OS/2 Warp 4 door IBM werd op 31 januari 2001 definitief gestopt: End Of Service heet dat. U kunt dan geen OS/2 Warp 4 client van IBM meer kopen. Maar Mensys levert deze virusvrije beestjes nog wel. En verzorgt ook de updates via IBM's Software Choice of het goedkopere OS/2 OEM systeem eComStation.
Ook OS/2 gebruikers zijn nog verre van dood. IBM beloofde bestaande IBM OS/2 Warp 4 en OS/ 2 Warp server voor eBusiness gebruikers nog wel met fixpacks te blijven ondersteunen. En deed het ook. Maar een deel van deze fixpacks zijn niet meer gratis van het internet plukken. Voor USB ondersteuning zal bijv. moeten worden betaald.
Vanaf 30 november 2000 liet IBM zogenaamde Convenience Packages op CD uitbrengen. U kunt ze zien als OS/2 Warp versies waarin de fixpacks al zijn verwerkt. Zoiets als de Windows 9x reeks die met Windows 2000 afliep. Bezitters van een geldige OS/2 Warp licentie kunnen een twee jaar durend IBM Software Choice (SWC) abonnement kopen dat hen recht geeft op update CD's en dat hen de toegang verleent tot de internet IBM Software Choice servers. Zo hoopt IBM de OS/2 ondersteuning de komende 5-6 jaar renderend te houden. Voor gebruikers van recente hardware zal het ongerief zoals beschreven in Valkuilen bij de installatie van OS/2 in ieder geval verminderen. Overigens hoeven zij niet alle updates te betalen: de IDE stuurbestanden blijven publiek domein. Hetzelfde geldt voor veel niet USB printerstuurbestanden, netwerkaarten en andere essentiële randapparatuur. Wat dat betreft is er nog weinig reden om naar Outlook of de KDE over te schakelen. De basale handelingen kunt u gewoon onder OS/2 blijven doen.
Er komt dus geen nieuwe OS/2 Warp client van IBM, maar er is wel opvolger aangewezen: eComStation van Serenity Systems.
Deze op OS/2 Warp 4 Fixpack 15 (het eerste Convenience Pak) gebaseerde OEM distributie wordt o.a. gebundeld met de laatste Lotus Smartsuite voor OS/2. Serenity System wil eComStation aan de thuisgebruikers slijten. Er wordt veel aandacht besteed aan een gemakkelijke installatie.
Naast de standaard versie is er een eComStation Pro SMP die meerdere processoren ondersteunt. Symmetrical Multiprocessing en het Journaled file System maken ook deel uit van de OS/2 Warp Server. Alle eComStation versies ondersteunen nu het Journaled File System.
Voor meer info zie de separate eComStation sectie
Deze teksten mogen niet worden gewijzigd, vermenigvuldigd of voor commerciële doeleinden worden gebruikt zonder toestemming van de auteur. Sjoerd Visser (2002).