Wat zijn de belangrijkste veranderingen in OpenOffice.org versie 2.0 en StarOffice 8?
OS/2 Warp 4 en MAC gebruikers herinneren zich misschien OpenDoc. Het ging om een door Component Integration Laboratories, Inc. voor IBM, Novell, Apple en anderen ontwikkeld bestandsformaat voor samengestelde documenten dat als een alternatief voor Microsofts Object Linking en Embedding (OLE) kon dienen.
Een samengesteld document (Compound Document) kan van alles bevatten: bijvoorbeeld muziek, filmpjes, teksten, rekenbladen en grafiek. Met Microsofts OLE insluitingstechniek werden dergelijke componenten in een bestandsformaat van Microsoft geperst, zodat je Microsoft producten moest gebruiken om ze te bekijken. Bij de OpenDoc techniek was dat niet nodig, maar omdat "de markt" (lees Microsoft) geen behoefte had aan een open standaard, werd het OpenDoc project in 1996 gestopt.
Tien jaar later koos de EU ervoor om het OpenDocument bestandsformaat als standaard te adopteren. Het is een door de Organization for the Advancement of Structural Information Standards (OASIS is) in Extensible Markup Language geschreven bestandsformaat voor kantoorapplicaties.
De eXtensible Markup Language (XML) van het W3C - The World Wide Web Consortium (1994) is een vereenvoudigde en meer gestructureerde vorm (subset) van de ingewikkelde Standard Generalized Markup Language (SGML) opmaaktaal, die in platte tekst aangeeft om waar documenten (Doctype Definition) beginnen en eindigen. Bijvoorbeeld het plaatje in uw email. Vanwege de vereenvoudigde structuur is XML sneller door programma's te ontleden (parsen) dan SGML. Het werd de opmaaktaal voor het internet. Zie: XML in 10 punten .
Een XML parser voor OS/2 vindt u op Hobbes (gx-1-3.zip en gx-jars.zip).
OASIS' OpenDocument bestandsformaat (ODF) kan de opgemaakte tekst (ODT), rekenbladen (ODS), formules (ODF), tabellen/kaarten (ODC), grafiek (ODG), presentaties (ODP) en en databases (ODB) bevatten. De extensie voor een master document die alles kan bevatten is ODM. Daarnaast bestaan er nog extensies (en bijbehorende Mime types) voor allerlei sjablonen. OpenDocument sjablonen bevatten opmaak, maar nog geen of weinig inhoud (Zie de: OpenDocument technical specification).
Omdat ODF een open standaard is wordt ze door steeds meer applicaties ondersteund. Vooral open source software ondersteunen ODF: OpenOffice.org 1.1.4 kan ze importeren. OpenOffice.org 2.0 kan ze ook aanmaken. Zie de groeiende lijst van OpenDocument software. Maar Microsoft doet alsof haar neus bloed. Het ondersteunen van open standaarden behoort niet tot haar business strategie. Toch zal ook Microsoft hier uiteindelijk wel aan moeten geloven, want de overheden en burgers hebben er alle belang bij om hun informatie niet in gesloten standaarden op te bergen. Uitwisselbaarheid van informatie zonder licentieproblematiek is in ieders belang.
Een
"nieuwigheid" van OpenOffice.org is een meer-panelen
scherm. Het is een methode om vensters binnen een OpenOffice
venster naast elkaar te plaatsen. De voordelen liggen
voor de hand. Panelen die binnen hetzelfde venster geplaatst worden
leveren visuele ruimtebesparing op.
De StarDestop van StarOffice 5 kende een prima vensterbeheer (zie afbeelding), maar omdat deze grafische schil uit StarOffice 6 gelaten werd, kende StarOffice 6 en Openoffice.org 1 alleen de optie om van venster naar venster te springen. Maar dat was al meer dan Mozilla kan (afgezien van Firefox' tabbed browsing).
Waarom maakte OpenOffice ze niet eerder aan? Omdat de OpenOffice programmeurs maar minimaal gebruik kunnen maken van het besturingssysteem om vensters te beheren. Want de programmacode onder Windows (Win32 API) is weer anders dan die van een Window Manager van een X server. Daarom werd ieder nieuw bestand in een nieuw venster geopend. OpenOffice gebruikt net als Mozilla (XUL) zijn eigen grafische gebruikersinterface, om het porten te vergemakkelijken.
Microsoft Office is nog steeds de de facto standaard voor kantoorapplicaties. Iedereen wordt met MS Word, Excel en Powerpoint bestanden opgescheept of hij hier nu blij mee is of niet. Overheden en bedrijven gebruiken massaal de door MS Office geleverde lingua franca, omdat de gewone thuisgebruikers dat massaal doen. Ze kregen MS Office al dan niet legaal op hun PC mee. Het bedrijfsleven en de overheden moeten dus wel MS Office accepteren, want anders kunnen ze niet met hun klanten (ook een domme klant is koning) communiceren.
Maar toch zit hier een luchtje aan. Want de communicatie verloopt via een methode (taal, bestandsformaat) waar alleen Microsoft het alleenrecht (patenten) op heeft. En dat betekent dus dat overheden, het bedrijfsleven en de burgers wettelijk gedwongen worden om aan Microsoft belasting (licentiegelden) te betalen. Dit MS Office monopolie maakte Microsoft heel rijk, maar stond de vrije concurrentie en de marktwerking in de weg (De application barrier in de Findings of fact van rechter Thomas Penfield Jackson)
Een effectieve concurrentie tussen Office pakketten kan alleen plaats vinden met open standaarden. Standaarden die voor iedere mededinger licentievrij toegankelijk zijn. Degene die uw data het adequaatst en voordeligst in een voor iedereen toegankelijk en dus open standaardformaat kan opslaan zou de application race dus moeten winnen. Maar ook met de software van de verliezers zouden uw bestanden nog te lezen en te bewerken moeten zijn: Want anders was er geen vrije concurrentie. Gesloten "proprietary" formaten zouden daarom bij voorbaat van mededinging buitengesloten moeten worden. Gewoon omdat ze de eerlijke mededinging van "verliezers" in de weg zullen staan.
U hoeft geen econoom te zijn om dit te begrijpen. De Amerikaanse en Europese overheden konden er ook niet omheen. Dus is het zaak om hun in MS Office opgeslagen documenten naar open standaarden om te zetten. Hierin spelen de OpenOffice import filters een belangrijke rol. Want het is niet te verwachten dat Microsoft Office een Export to OASIS OpenDocument formaat optie gaat geven. Dat zal ze alleen (en gebrekkig) doen als ze hiertoe gedwongen wordt.
Dit betekent dat iedereen (bedrijfsleven, overheden en particulieren) belangrijke data beter meteen in de voor iedereen toegankelijke OpenOffice.org formaten kunnen opslaan. Want het direct opslaan van data in een open standaard is natuurlijk de beste keus. Hoe goed de OpenOffice importfiters voor Microsofts Office applicaties ook mogen zijn, ze kunnen nooit aan MS Office eigen bestanden tippen. Dat wil zeggen, zolang de Microsoft haar valse (niet te beconcurreren) toon aangeeft.
OpenOffice 2.0 kan nu met Microsofts AutoShapes (EigenVormen) omgaan, heeft een voor PowerPoint gebruikers herkenbaar meer-panelen beeld, kreeg een verbeterde PDF exportfunctie, een Assistent die u helpt bij mail merge Standaardbrief, kan tabellen in tabellen aanmaken (geneste tabellen, een dubieuze feature van Word), kreeg een maximaal aantal rijen in rekenbladen (32,768) dat werd aangepast aan die van Excel ( je zou hiermee toch echt een database moeten gebruiken), en kreeg een importfilter voor WordPerfect en flexibelere werkbalken.
Als het om nieuwe functies ging van MS Office zou ik zeggen, de update is het geld niet waard, maar nu gaat het om een gratis applicatie die met Word en consorten wedijveren kan.
StarOffice 5 bevatte StarBase, die vooral bruikbaar was als frontend voor andere databases. Via ODBC en JDBD drivers werden SQL-client-server databases als Adabas D en MySQL aangesproken. StarOffice 5 kon zelfstandig databases aanmaken in het dBASE III formaat en ook in zijn eigen relationele StarBase bestandsformaat. Maar dat laatste functioneerde alleen onder Windows en was nauw met de StarOffice Explorer verbinden.
Toen SUN StarDivision opkocht, werden StarBase en de StarDesktop niet verder ontwikkeld, zodat alleen de database frontend functie van StarOffice overbleef. SUN leverde hiervoor bij StarOffice 6 de Adabas D database, maar OpenOffice.org had geen engine om database bestanden mee aan te maken.
In OpenOffice.org 2.0 (en Suns StarOffice 8) is nu de Java HSQLDB database engine (http://hsqldb.org) ingebouwd, zodat de gebruikers ook zelf al dan niet relationele database bestanden aan kunnen maken (Nieuw / Bestand). Anders dan in StarBase worden alle relevante gegevens (tabel definities, relaties, gegevens, queries, formulieren, rapporten) in één XML bestand bewaard.