Sneltoetsen

>> Index <<



Een goede grafische omgeving werkt snel. Volgens IBM's Common User Acces (CUA) zou een interactieve applicatie binnen een tiende van een seconde op uw aanwijzingen (muisklik of Enter op de prompt) moeten reageren. Op een trage DOS computer met het in assembleertaal geschreven WordPerfect was dat nog haalbaar, maar de 0,1 sekonden regel geldt niet meer voor een grafische Mickeysoft of Linux KDE PC met trage programmatuur en dito netwerkverbindingen.

Een goede grafische omgeving biedt daarom ook sneltoetsen aan. Met sneltoetsen werkt u na enige gewenning sneller dan met de muis en voorkomt u de gevreesde muisarm en andere vormen van repetitive strain injury (RSI).

Maar managers, novices en journalisten beoordelen de door hen goedgevonden programmatuur vooral op het uiterlijk. Om die reden preferen ze voor een flitsende aandoende GUI. De daadwerkelijke efficiëntie die pas na een inwerkperiode van weken ontstaat komt meestal niet aan bod. En dan zit u met de gebakken peren.

Bij Aandoeningen van het Bewegingsapparaat van de Bovenste Extremiteit (ABBE) spelen statische overbelasting van nek- en schouderspieren met afknelling van zenuwen en bloedvaten vaak een belangrijke rol. Om die reden moet u ontspannen werken. Maar probeer dat maar eens te doen op en door zandlopers geplaagd systeem met deadlines en ongeduldige klanten.

Hier worden de sneltoetsen van de KDE beschreven met de nadruk op de sneltoetsen die ook onder Microsoft Windows gangbaar zijn.

Sneltoetsen op de prompt

Met Shift-PageUp en Shift-PageDown scrollt u door het scherm (handig bij lange listings).

Met Shift-Pijl omhoog en Shift-Pijl omlaag scrollt u door laatst gebruikte opdrachten (het bestand ~/.bash_history). U kunt ze met de pijl opzij toetsen editen en met enter herhalen.

Diacrytische tekens

Linux ondersteunt natuurlijk ook diacrytische tekens. Het zal een beetje van de distributie afhangen hoe ze gebruikt worden, maar onder SuSE Linux staan de "dode toetsen" standaard uit. Logisch, want ze zijn onder bash van groot nut. De tilde ~ en apostrof " zijn echter wel zonder muis boven op een ander teken te krijgen. Door op de rechter (multifunctionele ) Ctrl toets te drukken, maakt u het teken dood. De rechter Ctrl toets indrukken met de " ,gevolgd door de "a" maakt dus een ä (hier de SHIFT niet vergeten, anders wordt het een á).

Het programma xmodmap stelt dit voor X in:

sjoerd@visser:~ > xmodmap

xmodmap: up to 2 keys per modifier, (keycodes in parentheses):


shift Shift_L (0x32), Shift_R (0x3e)

lock Caps_Lock (0x42)

control Control_L (0x25), Multi_key (0x6d)

mod1 Meta_L (0x40), Alt_R (0x71)

mod2 Num_Lock (0x4d)

mod3

mod4 Super_L (0x73), Super_R (0x74)

mod5 Scroll_Lock (0x4e)

Algemene sneltoetsen in X

> Top <

Sneltoets

Algemene sneltoetsen in X

Alt + Muisactie

Een venster is altijd te verslepen terwijl u de ALT toets indrukt. Dit is vooral handig als het venstermenu (waarmee u normaal vensters versleept) uit beeld is.

Ctrl - C

Kopieren

Middelste muisknop

U plakt met de middelste muisknop, of op een tweeknopsmuis door beide knoppen tegelijkertijd in te drukken.



Ctrl-Alt-Backspace

De X server afsluiten (noodstop). Hierbij gaan niet opgeslagen wijzigingen verloren en worden caches vaak niet geleegd.

Ctrl-Alt-Functietoets

Ga naar een ander virtueel toetsenbord. Op Ctrl-Alt-F2/F6 vind ik een nieuwe prompt. De X Server stuurt de output naar Ctrl-Alt-F7. Foutmeldingen gaan naar Ctrl-Alt-F10. Bij u kan het anders zijn. Dit wordt in de init bestanden geregeld.

Sneltoetsen van de K Window Manager

> Top <

De sneltoetsen van K Window Manager (kwm) hebben betrekking op de kerntaken van een grafische gebruikersinterface (GUI): programma's in vensters starten en beeindigen en het taakbeheer.

Ze zijn in K / Settings / Keys / Global Keys terug te vinden en aan te passen.

Sneltoets

K Window Manager (Global shortcuts)

Ctrl-Escape

Taakoverzicht (Pop-up System menu)

Ctrl-F(1-8)

Naar een ander virtueel scherm schakelen (default 1-4)

Alt-Tab

Binnen een virtueel scherm van venster veranderen

Alt-F1

K Panel (Het Startmenu met de pictogrammen). Met de pijltjes toetsen kunt u verder navigeren.

Alt-F2

Commando uitvoeren (alternatief: Terminal emulatie met kvt)

Alt-F3

Menu van het actieve venster (Window operation menu). Met "To Desktop" kunt u de taak op een ander scherm plaatsen.

Alt-F4

Actieve venster beeindigen (= de eXit knop rechtsboven). Hierbij krijgt het programma de kans om u te vragen of u wijzigingen wilt opslaan: het SIGTERM signaal van ktop. Niet alle programma's stellen u die vraag. Alt-F4 heeft meestal hetzelfde effect als File/Exit.

Ctrl-Alt-Escape

Opruimen van de desktop met de muis (Kill Window mode). De muis aanwijzer verandert in een doodskop. Hierbij gaan de niet opgeslagen wijzigingen van het aangeklikte programma verloren omdat het programma abrupt met een SIGKILL signaal afgesloten wordt. Gebruik dus eerst Alt-F4 of de eXit knop om een programma af te sluiten en pas als dat (met een vastgelopen programma) niet lukt Ctrl-Alt-Escape.

Sneltoetsen van KDE programma's

> Top <

De sneltoetsen van alle KDE programma's zijn afzonderlijk in te stellen onder: K / Settings / Keys / Standard Keys.

Ik zou ze echter niet zomaar vervangen omdat ze vrij standaard zijn binnen de GUI wereld. Alle sneltoetsen werken bijv. ook onder StarOffice (SO5) en Word voor Windows, waarbij Zoek en Vervang in de meeste applicaties samengevoegd zijn in een functie (Ctrl-F) en de Insert toggle geen Ctrl behoeft.

Actie

KDE toepassingen

MS Word voor Windows

Lotus Wordpro voor OS/2 en Windows

WordPerfect voor Linux

Kopieer (copy)

Ctrl-C

Ctrl-C

Ctrl-C

Ctrl-C

Naar einde

Ctrl-End

Ctrl-End

Ctrl-End

Ctrl-End

Zoeken (find)

Ctrl-F

Ctrl-F

Ctrl-F

Ctrl-F2

Home

Ctrl-Home

Ctrl-Home

Ctrl-Home

Ctrl-Home

Insert modus

Ctrl-Insert

Insert

Insert

Insert

Nieuw bestand (new)

Ctrl-N


Ctrl-N

Ctrl-N

Open

Ctrl-O

Ctrl-O

Ctrl-O

Ctrl-O

Vervangen (replace)

Ctrl-R

Ctrl-H

Ctrl-F

Ctrl-F2

Opslaan (save)

Ctrl-S

Ctrl-S

Ctrl-S

Ctrl-S

Plakken

Ctrl-V

Ctrl-V, Shift-Insert

Ctrl-V, Shift-Insert

Ctrl-V, Shift-Insert

Sluiten

Ctrl-W

Ctrl-W

Ctrl-W

Ctrl-W

Knippen

Ctrl-X

Ctrl-X

Ctrl-X

Ctrl-X

Ongedaan maken

Ctrl-Z

Ctrl-Z

Ctrl-Z

Ctrl-Z

Printen

Ctrl-P

Ctrl-P

Ctrl-P

F5

Help

F1

F1

F1

F1

Ga naar

 

Ctrl-G

Ctrl-G

Ctrl-G

Volgende pagina

PageDown

PageDown

PageDown

PageDown

Vorige pagina

PageUp

PageUp

PageUp

PageUp

Normaal


Ctrl-N

Vet (bold)

 

Ctrl-B

Ctrl-B

Ctrl-B

Onderstreept (underline)


Ctrl-U

Ctrl-U

Ctrl-U

Cursief (italics)


Ctrl-I

Ctrl-I

Ctrl-I



Star Office een WP voor Linux ondersteunen net als de voor Windows geschreven programma's de mogelijkheid om met SHIFT-cursortoets of SHIFT-Page Up/Down geselecteerde tekst te vergroten of te verkleinen. Dit werkt voor grote stukken veel prettiger dan met de muis.

Sneltoetsen van de K File Manager

> Top <

Omdat de K File Manager een belangrijk hulpmiddel is bespreek ik de sneltoetsen apart. Ze geven bovendien een overzicht van de mogelijkheden van de bestandsbeheerder en browser. Probeer ze eens uit.

Sneltoets

K File Manager (KFM)


Alt-B

Bestand menu


Alt-Home

Naar de home directory

Tip: Binnen een directory kunt u de eerste letter tikken van het bestand dat u nodig hebt.

Alt-L

Bladwijzer menu

Hiermee kunt u snel naar uw favoriete bestanden en documenten navigeren.

Alt-pijl

Browsen

Pijl naar links (terug in de historie browsen), omhoog (bovenliggende map), naar rechts (verder browsen). Pijltoetsen zonder controle toetsen navigeren tussen de pictogrammen.

Alt-O

Opties menu

Uw weergave voorkeuren opslaan met Save settings niet vergeten!




Ctr-B

Bladwijzer toevoegen

Tip: Bookmark uw favoriete bestanden (HOWTO's) en gebruikers directories (incl. complete partities) met Ctrl-B! Gebruik Linux effectief.

Ctrl-A

Selecteer alles of ...

Zie Ctrl-S(elect)

Ctrl- C

Kopieer


Ctrl-F

Zoeken

Tip: Kfind is een grafische interface naar het krachtige find programma. Aanrader! Bestanden kunnen ook op inhoud worden doorzocht. Vooral handig in de /usr/doc/ mappen.

Met Ctrl-F binnen een door een KDE applicatie geopend tekstbestand zoekt u vervolgens verder naar de string.

NB Binnen Netscape gebruikt u Alt-F.

Ctrl-N

Nieuw venster

Vooral handig bij kopieeracties en webbrowsing: meerdere KFM's naast elkaar.

Ctrl-O

Open een lokatie


Ctrl-P

Afdrukken van geselecteerde bestand.

K Print is een mooie grafische interface voor het line print utility. Hiermee is van alles in te stellen. Aanrader! Print to file maakt universeel uitwisselbare postscript bestanden aan.

Ctrl-S

Selecteren van bestanden in het KFM venster

Tip: Selecteer selectief met wildcards! Ctrl-A geeft standaard de ster (*), maar niets belet u om verfijnder te selecteren. De geselecteerde bestanden zijn beschikbaar voor Drag & Drop andere acties.

Ctrl-T

Terminal opstarten in de actieve directory

Let er op dat een commando voorafgegaan wordt door ./

Ctrl-W

Afsluiten


F2

Zoek in bestand

Omdat KFM een browser is kunt u hiermee ook snel directory listings op tekst doorzoeken.

F3

Volgende zoeken

Idem.

F5

Document verversen

Een browser functie.

Shift + muisklik

Meerdere pictogrammen selecteren


> Top <

User Interface Design and Usability

Designing SAA applications and user interfaces in IBMs Systems Journal: lees de pdf.

Test RSI of ABBE, door het werk?



>> Index <<